Można powiedzieć, że Malta to maleńka wysepka. I tak jest w rzeczywistości – nieco ponad 30 km długości i niecałe 20 km szerokości… Zdawałoby się więc, że taki obszar jesteśmy w stanie objechać rowerem, a autobusem to już na pewno zwiedzić w 2 dni… Nic bardziej mylnego! Oj, Malta zaskakuje, i to jeszcze jak! Jak zatem zwiedzać Maltę?
Wpis zaktualizowany w lutym 2024.Środki komunikacji publicznej na Malcie i Gozo.
Na Malcie nie ma linii kolejowej ani tramwajowej. Przynajmniej już nie ma, ponieważ do roku 1931 funkcjonowała jedyna w kraju, długa na 11,5 km linia kolejowa. Nie była jednak rentowna i ostatecznie zastąpiono ją drogą.
Podstawowym środkiem komunikacji publicznej na Malcie są autobusy. Siatka połączeń wygląda na pierwszy rzut oka nieźle. Autobusów jest dużo, dojeżdżają do wielu zakątków wyspy. Siatka połączeń przedstawia się następująco:
Oficjalna strona Malta Public Transport: Malta Public Transport
Można tam znaleźć informacje na temat aktualnych rozkładów jazdy, cen biletów, wyszukiwarki połączeń itd.
Autobusy na Malcie. Co warto wiedzieć na „dzień dobry”?
Bilet jednorazowy/ 2-godzinny
Bilet jednorazowy dzienny kosztuje 2,5 EUR, a nocny 3 EUR. Kupuje się go u kierowcy. Ważne: trzeba mieć odliczone pieniążki. Kierowcy mają prawo nie wydawać reszty. W wielu autobusach (nie we wszystkich!) na najbardziej ruchliwych trasach istnieje możliwość dokonania płatności kartą zbliżeniowo. Taka informacja znajduje się przy wejściu do autobusu.
Bilet 7-dniowy/ Explore Card
Najczęściej kupowanym przez Turystów biletem jest 7-dniowy bilet pozwalający podróżować do woli, wszystkimi liniami dziennymi i nocnymi na Malcie i Gozo, z wyjątkiem linii pospiesznych (oznaczonych jako TD). Koszt takiego biletu (a właściwie karty 7-dniowej) to 25 EUR dla osoby dorosłej i 7 EUR dla dziecka do 10-go roku życia.
Bilet Explore Flex
Karta ta umożliwia podróżowanie po obniżonych stawkach. Działa na zasadzie doładowań.
Kartę kupuje się za 6 EUR, które można od razu wykorzystać na podróże. Kolejne doładowania można zrealizować za pośrednictwem aplikacji Tallinja. Instrukcja znajduje się na stronie operatora: https://www.publictransport.com.mt/en/explore-flex
Oprócz stawek typu „pay-as-you-go” bilet Flex oferuje kilka pakietów.
Pakiet 24-godzinny za 6 EUR i pakiet 4-dniowy za 21 EUR. W ramach obydwu pakietów można korzystać z nielimitowanych przejazdów autobusami, w tym liniami nocnymi oraz pospiesznymi TD.
Gozo Standard za 31 EUR. Bilet obejmuje 6 dni nielimitowanych podróży autobusami (w tym liniami TD) oraz bilet na szybki prom na Gozo z Valletty (w obie strony). Bilet na prom z Valletty standardowo kosztuje 9,50 przy zakupie online lub 7,50 w jedną stronę przy zakupie w kasie na miejscu.
Short Stay za 45 EUR. Bilet obejmuje 4 dni nielimitowanych podróży autobusami oraz bilet jednodniowy na autobus Hop-On Hop-Off.
Traveller za 49 EUR. Bilet obejmuje 7 dni nielimitowanych podróży autobusami oraz bilet jednodniowy na autobus Hop-On Hop-Off.
ExplorePlus za 69 EUR. Bilet obejmuje 7 dni nielimitowanych podróży autobusami, bilet jednodniowy na autobus Hop-On Hop-Off, jeden bilet na rejs po Wielkim Porcie oraz bilet na szybki prom na Gozo z Valletty (w obie strony).
Bilet na 12 przejazdów
Są też bilety na 12 pojedynczych przejazdów (koszt 21 EUR). Bilet jest ważny przez 6 miesięcy od momentu pierwszego skasowania. Na jednym bilecie może podróżować tylko jedna osoba. Użytkownik może w ramach biletu skorzystać z 12 przejazdów liniami dziennymi lub 6 przejazdów liniami pospiesznymi (TD) albo nocnymi. Można również mieszać przejazdy (dzienne, nocne, pospieszne).
Spersonalizowana karta Tallinja
Spersonalizowana karta umożliwia darmowe przejazdy liniami dziennymi nocnymi, za wyjątkiem linii TD. Wyrobienie takiej karty jest możliwe online, poprzez stronę Malta Public Transport. Opłata za wyrobienie karty wynosi 15 EUR, a karta wysyłana jest do domu (również za granicę; oczywiście należy opłacić koszt wysyłki). Teoretycznie powinna dotrzeć w ciągu dwóch tygodni. Posiadacze zagranicznego dokumentu tożsamości oczywiście proszeni są o przesłanie podczas rejestracji kopii dokumentu ze zdjęciem. Do kart rezydentów wykorzystywane są dane z maltańskiego ID.
Jest do dobra opcja dla tych, którzy powracają regularnie na Maltę.
Gdzie kupić karty?
Bilety tygodniowe lub na 12 przejazdów kupuje się w specjalnie do tego przeznaczonych punktach – ich pełna lista znajduje się tutaj: https://www.publictransport.com.mt Często, zwłaszcza w sezonie, można karty nabyć również w sklepach z pamiątkami.
Zdjęcia kart ze strony https://www.publictransport.com.mt
Co jeszcze warto wiedzieć o autobusach? Autobus łapiemy tak jak „stopa”.
Widząc majaczący w oddali autobus wyciągamy rękę tak, jakbyśmy chcieli złapać go na stopa. Inaczej się nie zatrzyma. Tak samo, jadąc w środku, wciskamy przycisk „stop” jeśli chcemy wysiąść na danym przystanku.
Autobusy mają wewnątrz wyświetlacze informujące nas o nazwie następnego przystanku, czasem też automatyczna „gadaczka” odczytuje kolejne nazwy – to bardzo ułatwia zorientowanie się w terenie.
Jak się dostać gdziekolwiek z lotniska?
Dolecieliśmy – i co dalej?
Pierwszym pytaniem, jakie pojawia się wśród podróżnych na forach, jest pytanie o transport z lotniska. Są w zasadzie 2 główne wyjścia:
- Autobus
Z lotniska kursują linie „X”. Żeby nie było jednak zbyt pięknie, nie są to połączenia całodobowe. W zależności od linii, kursują od około 5:30 do 22:30. A co w przypadku, kiedy lądujemy w nocy? Wtedy pozostaje opcja nr 2, czyli busy, minibusy, taksówki.
- Taksówki
Na Malcie funkcjonuje obecnie Bolt, Uber oraz Ecabs. Taksówki działają sprawnie zarówno na Malcie, jak i na Gozo. Jeśli jednak planujecie przejazd nocą na lotnisko, warto zamówić taksówkę z wyprzedzeniem. Może się okazać, że nie będzie akurat dostępna – szczególnie na Gozo, gdzie popyt w nocy jest prawie żaden.
A jak dostać się na Gozo?
Wszystko zależy od pory dnia. Jeśli lądujemy w dzień, wsiadamy po prostu w autobus w kierunku Cirkewwa lub Valletty, wsiadamy na prom, płyniemy 25 minut z Cirkewwa lub 45 minut z Valletty, a po drugiej stronie albo korzystamy z usług kotłujących się przy wyjściu kierowców taksówek, albo zamawiamy Bolta, albo wsiadamy w kolejny autobus. O komunikacji autobusowej na Gozo za chwilę.
Podstawowe informacje dla podróżujących z Cirkewwy. Prom płynie około 25 minut. Nie jest wymagana wcześniejsza rezerwacja biletów. Bilet dla osoby dorosłej kosztuje 4,65 Eur w dwie strony. Dzieci w wieku 3-12 lat mają zniżki, a bilet dla nich kosztuje 1,15 Eur. Maluszki do 3 roku życia podrózują za darmo. Oficjalna strona przewoźnika: Gozo Channel
Podstawowe informacje dla podróżujących z Valletty. Prom płynie około 45 minut. Możliwa jest wcześniejsza rezerwacja biletów. Bilet dla osoby dorosłej kosztuje 7,50 EUR w jedną stronę. Dzieci w wieku 4-10 lat mają zniżki, a bilet dla nich kosztuje 3 EUR w jedną stronę. Maluszki do 3 roku życia podróżują za darmo. Przewoźników jest dwóch. Ich oficjalne strony: Gozo Fast Ferry oraz Virtu Ferry. Prom z Valletty odpływa z przystani Lascaris Wharf Terminal przy Grand Harbour.
Jeśli lądujemy w nocy, to mamy większy problem. Ostatni autobus z lotniska w kierunku promu w Cirkewwa odjeżdża o 22:50. Później pozostaje taksówka. Prom z Cirkewwa kursuje całą dobę, prom z Valletty nie pływa w nocy.
Co i w jaki sposób zwiedzać na wyspach?
No dobra, zajechaliśmy, zakwaterowaliśmy się. Teraz czas na zwiedzanie.
Takie małe wyspy, a nie jest to takie proste…
O ile na Malcie siatka połączeń jest dobra, na Gozo bywa już gorzej. Zacznijmy od Malty.
Podstawowe atrakcje turystyczne na Malcie rozsiane są po różnych krańcach wyspy. Choć autobusy dojeżdżają prawie wszędzie, mylnym jest założenie, że da się Maltę zwiedzić w kilka dni. Po prostu podróżowanie trwa… Autobus trasę o długości 30 km potrafi pokonywać w godzinę, a nawet dwie. W lecie autobusy są opóźnione lub nie przyjeżdżają wcale, często też po prostu się nie zatrzymują na przystankach, aby zabrać kolejnych pasażerów. Dlaczego? Po prostu są przepełnione. Są też korki. Zdarza się więc, że stoimy na przystanku, często bez wiaty, w pełnym słońcu… i czekamy. Jednak da się. Mając do dyspozycji, powiedzmy… tydzień, na głównej wyspie da się sporo zobaczyć korzystając z komunikacji autobusowej.
A jak zwiedzać Gozo?
Gozo ma około 14 km długości i 7 szerokości. Maleńkie, prawda? Nie liczcie jednak na to, że mieszkając w hotelu na Malcie, wyruszycie rano i do wieczora zwiedzicie Gozo komunikacją miejską.
Po pierwsze, komunikacja autobusowa na Gozo przypomina coś na kształt gwiazdy o środku w Victorii. Aby zobaczyć jedno miejsce i przetransportować się do kolejnego, trzeba prawie za każdym razem cofnąć się do Victorii. I przy trzecim punkcie zaczyna brakować nam czasu…
Poza tym Gozo jest bardziej naturalne, kryje w sobie mnóstwo „perełek”, które zlokalizowane są tam, gdzie nie ma już dróg asfaltowych… Czyli autobus po prostu tam nie dociera.
Obok mapka najpiękniejszych miejsc na Gozo.
Co nam więc pozostaje? Wynająć auto, skuter, quada, rower elektryczny, a nawet rower (przy odrobinie kondycji i planie spędzenia choć dwóch dni na wyspie, ponieważ Gozo charakteryzuje dość górzysty teren).
Można również skorzystać z wycieczek zorganizowanych (po polsku, firma moja i mojego osobistego męża – zapraszam!): Piggy Tours
Przy wynajmie własnego środka transportu należy pamiętać, że na Malcie obowiązuje ruch lewostronny!
Więcej o tym, co warto zobaczyć na Gozo, tutaj >> Gozo, mniejsza siostra Malty
Wróćmy do Malty…
Już wiemy, że autobusami się da, ale jest to czasochłonne. A czy jest jakaś alternatywa?
Alternatywą są busy piętrowe, tzw. hop-on hop-off. Oficjalna strona przewoźnika tutaj: Malta Sightseeing
Są dwie linie: północna i południowa, koszt biletu na każdą wynosi 15 EUR.
Po Gozo także kursuje „hopek”, jednak odradzam korzystanie z tej opcji, ponieważ… nie dojeżdża tam, gdzie zaczynają się najpiękniejsze widoki. Przyczyna? Brak dróg asfaltowych. Zawsze jest to jednak lepsza opcja niż standardowa komunikacja.
A jak się dostać na Comino?
Na Comino można się dostać jedynie statkiem. Z Cirkewwa odpływają tramwaje wodne (kursują co godzinę). Link do strony operatora: http://www.cominoferries.com
Z Gozo na Comino również odpływają tramwaje wodne. Stoją na przeciwko wyjścia z terminala promowego: https://gozocominoferries.com
Warto mieć na uwadze fakt, że kursowanie motorówek uzależnione jest od pogody, a przede wszystkim siły wiatru. Motorówki kursują od rana do wieczora, więc opcja ta pozwala nam spędzić na Comino tyle czasu, ile uznamy za stosowne.
Na Comino mozna również dostać się katamaranem. Zorganizowane rejsy odbywają się z Bugibby: Sea Adventure lub ze Sliemy: Captain Morgan. Sea Adventure cieszy się zdecydowanie lepszymi opiniami niż ich konkurent. Rejs katamaranem jest dobry dla osób, które chcą się skoncentrowac tylko i wyłącznie na Lagunie. Czas wolny na Comino (z reguły ok 1,5-2 godziny) nie pozwala na zwiedzenie wyspy w całej jej pięknej okazałości.
Więcej o tym, co warto zobaczyć na Comino, tutaj >> Comino – najmniejsza zamieszkana siostra Malty
REASUMUJĄC:
- Maltę można zwiedzić autobusami, aczkolwiek jest to bardzo czasochłonne.
- Gozo nie da się zwiedzić autobusami, chyba że ktoś ma czas (spędza urlop w hotelu na Gozo, a nie na Malcie) i uwielbia chodzić – czyli gotowy jest na kilkukilometrowe marsze od przystanków autobusowych.
- Alternatywą dla komunikacji miejskiej są autobusy hop-on, hop-off (opcja ok, szczególnie na Malcie)
- Chcąc zobaczyć jak najwięcej, warto rozważyć wynajem auta/ skutera/ quada; nie można jednak zapominać, że na Malcie obowiązuje ruch lewostronny, a drogi momentami są dość ciasne.
- Chętnych zapraszamy na wycieczkę zorganizowaną po Gozo – do naszej firmy: Piggy Tours
Gdyby były jeszcze jakieś pytania, może coś jest niejasne, a może coś pominęłam, proszę o komentarze pod tekstem!
Gdzie spać na Malcie i Gozo?
Gdzie zakwaterować się na Malcie? Jaka lokalizacja będzie najlepsza? Podpowiadamy: Malta i Gozo – gdzie spać?
O! Tego właśnie szukałem, dzięki
Cieszę się 🙂